Epicurus: 'Een standvastige beschouwing van dit alles verschaft ons de middelen om iedere keuze en ieder vermijden te relateren aan gezondheid van het lichaam en een onverstoorde staat van de ziel, aangezien dat het doel van het volkomen gelukkig leven is.' (Brief aan Menoikeus)

Epicurus is de vader van het hedonisme (hedone betekent genot of lust). Levenskunst is voor hem eerst en vooral de kunst van het genieten. Het hoogste goed is gelukkig zijn, dat voor Epicurus eerder bestaat uit de afwezigheid van angst, onlust en pijn dan uit zoveel mogelijk genot.

J.S. Mill: Geluk is volgens John Stuart Mill stellig het hoofdbestanddeel van zowel de persoonlijke als de maatschappelijke vooruitgang (On liberty, 1859: 237) Over individualiteit, als een der grondbeginselen van het welzijn

Mill wordt gerekend tot het utilisme / utilitarisme. De vader van deze stroming wordt wel gezien in Jeremy Bentham die bekend is van de hedonistische calculus, een methode om de beste optie voor geluk/genot uit te rekenen. Dit is langzaam geevolueerd in 'nut' in economische zin in de stroming van het politieke liberalisme.

Het echte geluk, concludeert Mill, bestaat uit een combinatie van 'genoegens van het intellect, van de gevoelens en van het voorstellingsvermogen'. De kunst is om een zeker evenwicht te vinden in deze soorten geluk: niet alleen poezie, kinderspel of differentiaalrekening, maar een prettige mix van dit alles.

Een tijd lang probeert hij de ideale mix van geluksgevoelens te bedenken. Hij wordt er niet gelukkiger van. Bovendien is er iets fundamenteel fout met de fixatie op persoonlijk geluk. Om de mogelijkheidsvoorwaarden voor geluk te creeren neemt hij zitting in het Engelse parlement. Daar maakt hij zich sterk voor de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van denken en de vrijheid om het leven zo veel mogelijk naar eigen inzicht te vullen. Hij pleit tevens voor kies- en stemrecht van vrouwen en in zijn strijd vindt hij zelf en passant weer het geluk.

Naar inhoudsopgave van Over levenskunst

Naar home Levenskunst