Intro (naar Dohmen)

Waarom staan de schrijvers tegenwoordig in hoger aanzien dan de filosofen? Omdat zij de grote levensvragen van de mensen tenminste aan de orde stellen, aldus Wilhelm Kamlah (1905-1976). Kamlah stoorde zich eraan dat de vraag naar het goede leven niet zinvol werd geacht in het filosofisch tijdsgewricht na de Tweede Wereldoorlog. Wanneer mensen zich het hoofd breken over levensvragen, dan is het een schandaal wanneer de filosofie deze vragen links laat liggen. Kamlah, nota bene een vooraanstaand logicus, was zijn tijd vooruit maar heeft de terugkeer van de levenskunst (en de opmars van de filosofen) niet mogen meemaken. Zelf verdedigt Kamlah aan het slot van zijn 'Philosophische Anthropologie' (1972) het belang van de goede instelling of juiste houding.

Kamlah houdt een pleidooi voor het formuleren van je levenshouding met als doel inzicht in je leven, wat volgens hem een voorwaarde is voor een geslaagd leven

Kreten uit 'Filosofie als levenskunst':

De vraag naar het kunnen-leven is de vraag naar een 'geslaagd leven', naar een 'vol leven', naar een 'waardevol leven'.

Ervaringen en inzichten veranderen, maar waar de ordenende verheldering uitblijft, met andere woorden waar de levenservaring niet neerslaat in een vehelderende, in een filosofische reflectie, blijven ze een chaotisch geheel vormen. Want niemand is nog 'verstandig', laat staan 'wijs geworden' door alleen maar oud te worden.

Iedereen begrijpt vroeg of laat dat ook zijn welbevinden behalve van bepaalde levensvoorwaarden ook afhangt van de 'houding' die hij 'tegenover zijn leven' inneemt. (houding) In de filosofie draait het om de opheldering van die houding. De houding tegenover het leven, van waaruit we in staat zijn ons leven te leiden, zal een in woorden uitdrukbare houding moeten zijn. Metaforisch uitgedrukt: anders dan 'in het licht' van een dergelijke logos, namelijk in het licht van een talig geformuleerd 'inzicht', is een geslaagd menselijk leven niet mogelijk.

inhoudsopgave van Over levenskunst

Levenskunst